...
มาตรฐาน ว 4.2 เข้าใจและใช้แนวคิดเชิงคำนวณในการแก้ปัญหาที่พบในชีวิตจริงอย่างเป็นขั้นตอนและเป็นระบบใช้เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารในการเรียนรู้ การทำงาน และการแก้ปัญหาได้อย่างมีประสิทธิภาพ รู้เท่าทัน และมีจริยธรรม
ตัวชี้วัด
ป.1/1 แก้ปัญหาอย่างง่ายโดยใช้การลองผิดลองถูก การเปรียบเทียบ
ป.2/1 แสดงลำดับขั้นตอนการทำงานหรือการแก้ปัญหา อย่างง่ายโดยใช้ภาพ สัญลักษณ์ หรือข้อความบอกเล่า
ป.2/2 เขียนโปรแกรมอย่างง่าย โดยใช้ซอฟต์แวร์หรือสื่อ และตรวจหาข้อผิดพลาด ของโปรแกรม
ป.3/1 แสดงอัลกอริทึมในการทำงานหรือการแก้ปัญหาอย่างง่ายโดยใช้ภาพ สัญลักษณ์ หรือข้อความ
ป.3/2 เขียนโปรแกรมอย่างง่าย โดยใช้ซอฟต์แวร์หรือสื่อ และตรวจหาข้อผิดพลาด ของโปรแกรม
ป.4/1 ใช้เหตุผลเชิงตรรกะในการแก้ปัญหา การอธิบาย การทำงาน การคาดการณ์ผลลัพธ์ จากปัญหาอย่างง่าย
ป.5/1 ใช้เหตุผลเชิงตรรกะในการแก้ปัญหา การอธิบาย การทำงาน การคาดการณ์ผลลัพธ์ จากปัญหาอย่างง่าย
ป.6/1 ใช้เหตุผลเชิงตรรกะในการอธิบายและออกแบบวิธีการแก้ปัญหาที่พบในชีวิตประจำวัน
การแก้ปัญหา
ระดับประถมศึกษาตอนต้น
1 การเปรียบเทียบ
2 การลองผิดลองถูก
3 การคิดอย่างเป็นระบบ
4 การคิดอย่างเป็นขั้นตอน
5 การใช้เหตุผลเชิงตรรกะ
การแก้ปัญหา
ระดับประถมศึกษาตอนปลาย
1 การใช้เหตุผลเชิงตรรกะ
2 อัลกอริทึม
3 การเขียนโปรแกรม
สาระการเรียนรู้ที่แนะนำ สำหรับชั้น ป.1-6
การแก้ปัญหาให้ประสบความสำเร็จทำได้โดยใช้ขั้นตอน การแก้ปัญหา
ปัญหาอย่างง่าย เช่น เกมเขาวงกต เกมหาจุดแตกต่าง ของภาพ การจัดหนังสือใส่กระเป๋า
การแสดงขั้นตอนการแก้ปัญหาทำได้โดยการเขียน บอกเล่า วาดภาพ หรือใช้สัญลักษณ์
ปัญหาอย่างง่าย เช่น เกมตัวต่อ 6 - 12 ชิ้น การแต่งตัว มาโรงเรียน
ตัวอย่างโปรแกรม เช่น เขียนโปรแกรมสั่งให้ตัวละคร ทำงานตามที่ต้องการ และตรวจสอบข้อผิดพลาด
ปรับแก้ไขให้ได้ผลลัพธ์ตามที่กำหนด การตรวจหาข้อผิดพลาดทำได้โดยตรวจสอบคำสั่งที่แจ้ง ข้อผิดพลาด หรือหากผลลัพธ์ไม่เป็นไปตามที่ต้องการ ให้ตรวจสอบการทำงานทีละคำสั่ง
ซอฟต์แวร์หรือสื่อที่ใช้ในการเขียนโปรแกรม เช่น ใช้บัตรคำสั่งแสดงการเขียนโปรแกรม Code.org
อัลกอริทึมเป็นขั้นตอนที่ใช้ในการแก้ปัญหา
การแสดงอัลกอริทึมทำได้โดยการเขียน บอกเล่า วาดภาพ หรือใช้สัญลักษณ์
ตัวอย่างปัญหา เช่น เกมเศรษฐีเกมบันไดงูเกม Tetris เกม OX การเดินไปโรงอาหาร การทำความสะอาดห้องเรียน
การเขียนโปรแกรมเป็นการสร้างลำดับของคำสั่งให้ คอมพิวเตอร์ทำงาน
ตัวอย่างโปรแกรม เช่น เขียนโปรแกรมที่สั่งให้ตัวละคร ทำงานซ้ำไม่สิ้นสุด การตรวจหาข้อผิดพลาดทำได้โดยตรวจสอบคำสั่งที่แจ้ง ข้อผิดพลาด หรือหากผลลัพธ์ไม่เป็นไปตามที่ต้องการให้ ตรวจสอบการทำงานทีละคำสั่ง
การใช้เหตุผลเชิงตรรกะเป็นการนำกฎเกณฑ์ หรือเงื่อนไข ที่ครอบคลุมทุกกรณีมาใช้พิจารณาในการแก้ปัญหา การอธิบายการทำงาน หรือการคาดการณ์ผลลัพธ์
สถานะเริ่มต้นของการทำงานที่แตกต่างกันจะให้ผลลัพธ์ที่ แตกต่างกัน
ตัวอย่างปัญหา เช่น เกม Sudoku โปรแกรมทำนายตัวเลข โปรแกรมสร้างรูปเรขาคณิตตามค่าข้อมูลเข้า การจัดลำดับ การทำงานบ้านในช่วงวันหยุด จัดวางของในครัว
การแก้ปัญหาอย่างเป็นขั้นตอนจะช่วยให้แก้ปัญหาได้อย่าง มีประสิทธิภาพ
การใช้เหตุผลเชิงตรรกะเป็นการนำกฎเกณฑ์ หรือเงื่อนไข ที่ครอบคลุมทุกกรณีมาใช้พิจารณาในการแก้ปัญหา
แนวคิดของการทำงานแบบวนซ้ำ และเงื่อนไข
การพิจารณากระบวนการทำงานที่มีการทำงานแบบวนซ้ำ หรือเงื่อนไขเป็นวิธีการที่จะช่วยให้การออกแบบวิธีการ แก้ปัญหาเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ
ตัวอย่างปัญหา เช่น การค้นหาเลขหน้าที่ต้องการให้เร็วที่สุด การทายเลข 1-1,000,000 โดยตอบให้ถูกภายใน 20 คำถาม การคำนวณเวลาในการเดินทาง โดยคำนึงถึง ระยะทาง เวลา จุดหยุดพัก
วิทยาการคำนวณ (Computing science) เป็นวิชาที่มุ่งเน้นการเรียนการสอนให้เด็กสามารถคิดเชิงคำนวณ (Computational thinking) มีความพื้นฐานความรู้ด้านเทคโนโลยีดิจิทัล (Digital technology) และมีพื้นฐานการรู้เท่าทันสื่อและข่าวสาร (Media and information literacy) ซึ่งเป็นพื้นฐานไปสู่การแก้ปัญหาและการสร้างสรรค์ที่เป็นประโยชน์ ในชีวิตจริง
• การลองผิดลองถูก เป็นการแก้ปัญหารูปแบบหนึ่งสามารถทำได้โดยทดลองแก้ปัญหาหลาย ๆ วิธี
• การลองผิดลองถูก นำไปสู่การคิดอย่างเป็นระบบได้
ป.1 การแก้ปัญหาให้ประสบความสำเร็จทำได้โดยใช้ขั้นตอนการแก้ปัญหา ตัวอย่างกิจกรรมการแก้ปัญหาอย่างง่าย เช่นเกมเขาวงกต เกมหาจุดแตกต่างของภาพ การจัดหนังสือใส่กระเป๋า
ป.1 การแก้ปัญหาให้ประสบความสำเร็จทำได้โดยใช้ขั้นตอนการแก้ปัญหา ตัวอย่างกิจกรรมการแก้ปัญหาอย่างง่าย เช่นเกมเขาวงกต เกมหาจุดแตกต่างของภาพ การจัดหนังสือใส่กระเป๋า
ป.2 แสดงลำดับขั้นตอนการทำงานหรือการแก้ปัญหา อย่างง่ายโดยใช้ภาพ สัญลักษณ์ หรือข้อความบอกเล่า
...
การเปรียบเทียบ และลองผิดลองถูก เมื่อเปรียบเทียบของสองสิ่งอาจพบความเหมือน และความแตกต่าง ความเหมือนและความแตกต่าง อาจขึ้นอยู่กับลักษณะภายนอก หรือการใช้งาน เช่น การตัดสินใจเลือกเส้นทางกลับบ้านหรือเส้นทางไปยังที่ต่างๆสามารถเลือกได้หลายวิธีโดยวิธีการลองผิดลองถูก ผลที่ได้จะทำให้เรารู้ว่า การแก้ปัญหาโดยการลองผิดลองถูกในการเลือกเส้นทางสามารถเลือกได้หลายวิธีเพื่อคัดเลือกวิธีที่เหมาะสมที่สุด
การเปรียบเทียบความเหมือน ดูได้จากลักษณะที่มองเห็น และเปรียบเทียบ
ว่ามีสิ่งใดที่ซ้ำกัน เป็นแบบเดียวกัน แล้วจึงสรุปสิ่งที่เหมือนกัน
การเปรียบเทียบความแตกต่าง ดูได้จากหน้าที่การทำงาน
ที่ไม่เข้าพวก หรือต่างกัน แล้วจึงสรุปสิ่งที่แตกต่างกัน
การแก้ปัญหาอย่างเป็นขั้นตอน เราอาจฝึกฝนด้วยการเรียงลำดับเหตุการณ์ต่างๆในชีวิตประจำวัน เช่น ลำดับเหตุการณ์ตั้งแต่ตื่นนอนจนกระทั่งไปถึงโรงเรียน หรือ ลำดับเหตุการณ์การแต่งกาย เล่าเรื่องราวเหตุการณ์ต่าง ๆ ที่คุ้นเคยเป็นลำดับได้อย่างถูกต้อง เหตุการณ์บางเหตุการณ์อาจไม่ต้องเรียงลำดับ
เทคนิคง่ายๆ ที่จะทำให้เราเข้าใจลำดับขั้นตอนได้อย่างรวดเร็ว คือ การเรียงบัตรคำสั่งอย่างเป็นลำดับขั้นตอนชัดเจนและถูกต้อง เพื่อแก้ปัญหาไปยังเป้าหมายที่กำหนดไว้ ซึ่งการแก้ปัญหาโดยแสดงลำดับขั้นตอนที่ชัดเจนและครบถ้วนจากปัญหาที่มีเป้าหมายต่อเนื่องกันมากกว่า 1 เป้าหมาย
การค้นหาอย่างเป็นระบบ เป็นการแก้ปัญหาอย่างง่ายด้วยการเปรียบเทียบอีกแบบหนึ่ง การค้นหาจากภาพ เป็นการปรียบเทียบเพื่อค้นหาสิ่งที่ต้องการ ซึ่งต้องทำอย่างเป็นระบบ
การแก้ปัญหาที่ซับซ้อนบางอย่าง สามารถแก้ไขได้ด้วยเทคนิค การลองผิดลองถูก ซึ่งจะใช้ได้ดีกับปัญหาที่มีโอกาสลองผิดลองถูกได้หลายครั้ง แต่สำหรับปัญหาบาง
อย่างไม่สามารถลองผิดลองถูกได้ เมื่อเราเปรียบเทียบและวางแผนอย่างเป็นขั้นตอนได้ ก็จะส่งเสริมให้เราคิดอย่างเป็นระบบ
• การคิดอย่างเป็นระบบ และปรับปรุงวิธีการแก้ปัญหาให้ดีขึ้นจะช่วยให้แก้ปัญหาได้สำเร็จ
• การค้นหาอย่างเป็นระบบ ทำให้เรามั่นใจได้ว่าสามารถแก้ปัญหาได้อย่างถูกต้อง และครบถ้วน
• การค้นหาอย่างเป็นระบบทำได้หลายวิธี เช่น ค้นหาจากซ้ายไปขวาจากบนลงล่าง จากใกล้ไปไกล หรือค้นหาทีละส่วน
...
กิจกรรมการแก้ปัญหา เรื่อง "ทุกปัญหามีทางแก้"
มีจำนวน 6 แบบฝึกหัดโดยให้นักเรียนใส่ชื่อนามสกุล
แล้วใส่ตัวเลขลำดับขั้นตอนของนิทานให้ถูกต้องจากนั้นกด Finish
เพื่อเช็คคะแนน แล้วแคปหน้าจอนั้น ส่งในอัลบั้มไลน์
กิจกรรมที่ 1.1 https://www.liveworksheets.com/pa2182749oz
กิจกรรมที่ 1.2 https://www.liveworksheets.com/xv2182786zy
กิจกรรมที่ 1.3 https://www.liveworksheets.com/ya2182796rj
กิจกรรมที่ 1.4 https://www.liveworksheets.com/sf2182821fh
กิจกรรมที่ 1.5 https://www.liveworksheets.com/qs2182835ux
กิจกรรมที่ 1.6 https://www.liveworksheets.com/uy2182854cm