...

มาตรฐาน  ว 4.2  เข้าใจและใช้แนวคิดเชิงคำนวณในการแก้ปัญหาที่พบในชีวิตจริงอย่างเป็นขั้นตอนและเป็นระบบใช้เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารในการเรียนรู้ การทำงาน และการแก้ปัญหาได้อย่างมีประสิทธิภาพ รู้เท่าทัน และมีจริยธรรม

ตัวชี้วัด
ป.1/2  แสดงลำดับขั้นตอนการทำงาน หรือการแก้ปัญหาอย่างง่าย โดยใช้ภาพ สัญลักษณ์หรือ ข้อความ  

ป.2/1  แสดงลำดับขั้นตอนการทำงานหรือการแก้ปัญหา อย่างง่ายโดยใช้ภาพ สัญลักษณ์ หรือข้อความบอกเล่า 

ป.3/1  แสดงอัลกอริทึมในการทำงานหรือการแก้ปัญหาอย่างง่ายโดยใช้ภาพ สัญลักษณ์ หรือข้อความ 

ป.4/1  ใช้เหตุผลเชิงตรรกะในการแก้ปัญหา การอธิบาย การทำงาน การคาดการณ์ผลลัพธ์ จากปัญหาอย่างง่าย 

ป.5/1  ใช้เหตุผลเชิงตรรกะในการแก้ปัญหา การอธิบาย การทำงาน การคาดการณ์ผลลัพธ์ จากปัญหาอย่างง่าย
ป.6/1  ใช้เหตุผลเชิงตรรกะในการอธิบายและออกแบบวิธีการแก้ปัญหาที่พบในชีวิตประจำวัน

การแก้ปัญหา
ระดับประถมศึกษาตอนต้น

1 การเปรียบเทียบ

2 การลองผิดลองถูก

3 การคิดอย่างเป็นระบบ

4 การคิดอย่างเป็นขั้นตอน

5 การใช้เหตุผลเชิงตรรกะ


การแก้ปัญหา
ระดับประถมศึกษาตอนปลาย

1 การใช้เหตุผลเชิงตรรกะ

2 อัลกอริทึม

3 การเขียนโปรแกรม

สาระการเรียนรู้ที่แนะนำ


การคิดอย่างเป็นขั้นตอน

การคิดอย่างเป็นขั้นตอน คือ การจัดลำดับขั้นตอนในการทำงานที่ดี   ช่วยให้ไม่ต้องทำงานซ้ำซ้อน ทำให้ประหยัดเวลา และประหยัดแรง ในบางครั้ง การเกิดผลลัพธ์ที่ผิดพลาด อาจเกิดจากลำดับขั้นตอนที่ไม่เหมาะสม  เราสามารถแก้ปัญหาได้โดยจัดลำดับขั้นตอนใหม่อีกครั้ง โดยการวางแผนก่อนลงมือทำ ช่วยให้มองเห็นปัญหาที่อาจเกิดขึ้น   และนำไปสู่การทำงานที่ประสบความสำเร็จ


อัลกอริทึม (Algorithm)

เป็นขั้นตอนวิธีในการแก้ปัญหาต่าง ๆ การออกแบบอัลกอริทึมที่ดีช่วยให้เราทำงานได้สำเร็จ อัลกอริทึม สามารถแสดงในรูปแบบของรหัสลำลอง และผังงานการเขียนอัลกอริทึมที่ดี ควรมีความชัดเจน สามารถเข้าใจได้ตรงกัน เป้าหมายสำคัญ  ของการสอนผังงานนักเรียนสามารถใช้สัญลักษณ์ของผังงาน และสามารถลำดับขั้นตอนของการแก้ปัญหาได้

⚪⚪⚪

วิทยาการคำนวณ (Computing science) เป็นวิชาที่มุ่งเน้นการเรียนการสอนให้เด็กสามารถคิดเชิงคำนวณ (Computational thinking) มีความพื้นฐานความรู้ด้านเทคโนโลยีดิจิทัล (Digital technology) และมีพื้นฐานการรู้เท่าทันสื่อและข่าวสาร (Media and information literacy) ซึ่งเป็นพื้นฐานไปสู่การแก้ปัญหาและการสร้างสรรค์ที่เป็นประโยชน์ ในชีวิตจริง

•การจัดลำดับขั้นตอนในการทำงานที่ดี ช่วยให้ไม่ต้องทำงานซ้ำซ้อน ทำให้ประหยัดเวลา และประหยัดแรง

•ผลลัพธ์ที่ผิดพลาด อาจเกิดจากลำดับขั้นตอนที่ไม่เหมาะสม  สามารถแก้ปัญหาได้โดยจัดลำดับขั้นตอนใหม่อีกครั้ง

•การวางแผนก่อนลงมือทำ ช่วยให้มองเห็นปัญหาที่อาจเกิดขึ้น  และนำไปสู่การทำงานที่ประสบความสำเร็จ

ป.1 การแก้ปัญหาให้ประสบความสำเร็จทำได้โดยใช้ขั้นตอนการแก้ปัญหา ตัวอย่างการแก้ปัญหาอย่างง่าย เช่นเกมเขาวงกต เกมหาจุดแตกต่างของภาพ การจัดหนังสือใส่กระเป๋า 

ป.4 การแสดงอัลกอริทึม ทำได้โดยการเขียน บอกเล่าวาดภาพ หรือใช้สัญลักษณ์ 

ป.5 การแสดงอัลกอริทึม สามารถแสดงได้ในรูปแบบรหัสลำลองหรือผังงาน 

ป.6 การแสดงอัลกอริทึม สามารถแสดงได้ในรูปแบบรหัสลำลองหรือผังงาน 

การสอนให้นักเรียนเรียนรู้ในเรื่องอัลกอริทึม ควรเรียนรู้จากเรื่องใกล้ตัวผู้เรียนคุณครูควรประเมินเพื่อการเรียนรู้และการให้ข้อมูลย้อนกลับเพื่อส่งเสริมการเรียนรู้ เช่น 

+ การกระตุ้นการเรียนรู้ (Feed up) 

+ การให้ข้อมูลย้อนกลับ (Feedback) 

+ การให้ข้อมูลเพื่อการเรียนรู้ต่อยอด (Feed forward)

...

การแก้ปัญหาอย่างเป็นขั้นตอน

ในชีวิตประจำวันของเรา มักมีเรื่องให้ต้องแก้ปัญหาอยู่เสมอ บางทีปัญหาก็ซับซ้อนจนต้องคิดวิเคราะห์ หลายรอบ ดังนั้น เราจำเป็นต้องรู้จักวิธีการแกัปัญหาให้ได้แบบเป็นขั้นตอน เพื่อลดความซับซ้อน และทำให้สำเร็จได้ง่ายขึ้นเรามักพบปัญหามากมายในชีวิตประจำวัน แต่ใช่ว่าจะแก้ไม่ได้  ปัญหาต่างๆ นั้น สามารถแก้ไขได้หลากหลายวิธี ซึ่งแต่ละวิธีก็มีทั้งข้อดี-ข้อเสีย เราต้องเลือกวิธีที่เหมาะสมกับตนเอง แล้วชีวิตประจำวันของเราก็จะราบรื่น

การแก้ปัญหาอย่างเป็นขั้นตอน

การแสดงขั้นตอนการแก้ปัญหา คือ การวางแผนการแก้ปัญหา ควรมีการถ่ายทอดความคิดในการแก้ปัญหา ให้ออกมาเป็นลำดับขั้นตอน เพื่อให้ง่ายต่อการทำความเข้าใจ และสามารถตรวจสอบความถูกต้องหรือกลับไปแก้ไขได้อย่างตรงจุด

เรียนรู้วิธีแสดงขั้นตอนการแก้ปัญหา "อัลกอริทึม"

"อัลกอริทึม" คือ วิธีแสดงขั้นตอนการแก้ปัญหา การที่เราจะแก้ปัญหาได้ จำเป็นต้องผ่านวิธีคิดอย่างเป็นขั้นตอนก่อน จากนั้นจึงเขียนขั้นตอนนั้นออกมา ซึ่งทำได้สามวิธีคือ การเขียนข้อความ การวาดภาพ และการใช้สัญลักษณ์

อัลกอริทึมกับบัตรคำสั่ง


บัตรคำสั่ง เป็นเครื่องมือใช้แสดงลำดับขั้นตอนในการแก้ไขปัญหาอย่างง่าย
ซึ่งเราควรทำความเข้าใจคำสั่งของบัตรแต่ละใบให้ชัดเจน การวางแผนแก้ไขปัญหา คือ การจัดลำดับขั้นตอนของสิ่งที่ต้องทำเพื่อแก้ปัญหา ซึ่งก็คือวิธีการแก้ปัญหา อาจเป็นการหาอุปกรณ์เลือกเครื่องมือที่จำเป็นต้องใช้ หรือ กำหนดระยะเวลาสำหรับการแก้ปัญหาก็ได้ ทุกคนจะได้เข้าใจตรงกันและลงมือแก้ปัญหาไปในแนวทางเดียวกัน โดยอาศัยข้อมูลก่อนหน้า

ตัวอย่าง "อัลกอริทึม" การแสดงขั้นตอนการแก้ปัญหา

การที่เราจะแก้ปัญหาได้ จำเป็นต้องผ่านวิธีคิดอย่างเป็นขั้นตอนก่อน จากนั้นจึงเขียนขั้นตอนนั้นออกมา ซึ่งทำได้สามวิธีคือ การเขียนข้อความ การวาดภาพ และการใช้สัญลักษณ์หากเราสามารถเล่าวิธีคิดในการแก้ปัญหาแต่ละครั้ง ให้ออกมาเป็นลำดับขั้นตอนได้ มีความชัดเจน และเข้าใจง่าย จะทำให้ตรวจสอบความถูกต้องได้ง่าย เมื่อพบข้อผิดพลาดก็จะแก้ไขได้ตรงจุดอีกด้วย

...

กิจกรรม การแสดงขั้นตอนการแก้ปัญหา

มีจำนวน 4 แบบฝึกหัด โดยให้นักเรียนใส่ชื่อนามสกุล
แล้วใส่ตัวเลขลำดับขั้นตอนของนิทานให้ถูกต้องจากนั้นกด Finish
เพื่อเช็คคะแนน  แล้วแคปหน้าจอนั้น ส่งในอัลบั้มไลน์

กิจกรรมที่ 1 https://www.liveworksheets.com/io2182897ks 

กิจกรรมที่ 2 https://www.liveworksheets.com/bh2182928sf 

กิจกรรมที่ 3 https://www.liveworksheets.com/me2183871pm 

กิจกรรมที่ 4 https://www.liveworksheets.com/pl2184771zr

กิจกรรมที่ 5 https://www.liveworksheets.com/il2184825ek 

ฝึกขั้นตอนการแก้ปัญหา 1

ฝึกขั้นตอนการแก้ปัญหา 2

ฝึกแสดงขั้นตอนการแก้ปัญหา